Zou het niet geweldig zijn als informatie stroomt zoals water uit de kraan komt, schoon, van hoge kwaliteit, en in iedere gewenste hoeveelheid? Hoe utopisch het ook lijkt, deze oplossing voor de groeiende databerg komt snel dichterbij. Er wordt, onder andere door Visma Connect, gebouwd aan systemen die de manier waarop we met data en informatie werken volledig omdraaien. Twee voorbeelden zijn federatief data delen en toegang tot data via een datastation. Victor den Bak van softwarespecialist Visma Connect vertelt erover tijdens Overheid 360 in de Utrechtse Jaarbeurs.
Lees hieronder verder 👇
Het verzamelen en uitwisselen van data levert organisaties veel hoofdbrekens en handwerk op. Databronnen voor rapportages sluiten qua semantiek niet op elkaar aan, toegang tot data moet via protocollen worden geregeld, stakeholders vragen om bescherming van hun gegevens, en ook: niet alle data is meteen relevant, bruikbaar en betrouwbaar. Databeheer kost ook veel energie omdat iedere organisatie eigen eisen stelt. Wat ze van anderen willen weten, in welke vorm en met welke frequentie komt zelden overeen.
Om het probleem in één keer het hoofd te bieden is een nieuwe strategie nodig, vinden ze bij Visma Connect. Of beter gezegd, een compleet andere mindset.
Victor den Bak: ’Zonder andere denkwijze wordt het alleen maar lastiger om de groeiende berg data te managen. Bedrijven en overheden hebben talloze systemen die los van elkaar allemaal informatie verwerken en met de buitenwereld communiceren. Hoe weet je dat verzamelde data nog actueel en relevant is, en of je misschien appels met peren aan het vergelijken bent?’ In deze wirwar van gegevens is de door jou benodigde informatie vaak een speld in een hooiberg.
Een datastation om informatie te ontsluiten biedt volgens Victor den Bak de uitweg uit dit labyrint. Organisaties in de zorg bijvoorbeeld kunnen de administratieve druk verminderen als op één plek alle noodzakelijke data toegankelijk is.
‘De zorg is een goed voorbeeld. In die sector heb je te maken met heel veel partijen: gemeenten, het ministerie, de Zorgautoriteit, het Zorginstituut, de zorgkantoren. Het zijn allemaal ketenpartners die iets anders willen weten van zorgverleners en patiënten. Nu is het zo dat driekwart van de antwoorden op hun vragen al vastligt in verschillende bronsystemen. Dus als je eenmalig de toegang organiseert, heb je één plek waar partijen - onder specifieke voorwaarden uiteraard - informatie kunnen raadplegen. Dat scheelt erg veel handwerk, zeker bij de zorgverleners zelf.’
Zo’n rigoureuze omkering van werken wordt door Visma Connect momenteel uitgerold in samenwerking met Zorginstituut Nederland, de organisatie die goede zorg moet waarborgen in Nederland en daarom veel werkt met kwaliteitsdata. Momenteel ontwikkelt Visma Connect een datastation voor kleinschalige zorgaanbieders in de verpleeghuiszorg.
Victor den Bak: ‘Je moet ergens beginnen met een nieuwe denkwijze. En het Zorginstituut loopt in het denken over databeschikbaarheid duidelijk voorop. Een datastation lijkt voor buitenstaanders misschien heel ingewikkeld, maar je kunt het vergelijken met zoiets als e-mail. Dat is technisch, aan de achterkant, een complexe verzameling protocollen, toch kan, door het ruime aanbod van gebruiksvriendelijke apps, iedereen die dat wil heel eenvoudig een e-mail versturen. Zo moet je ook de oplossing zien die wij als Visma Connect te bieden hebben.’
De aanpak met een datastation heeft belangrijke voordelen. De focus van de organisatie kan verschuiven van het veelvuldig opstellen van tijdrovende verantwoordingsrapportages naar het eenmalig inrichten van databeschikbaarheid. Toezichthouders krijgen betrouwbare real-time inzichten. En de medewerkers zijn aanzienlijk minder tijd kwijt aan het overtypen van data, het invullen van formulieren en het afleggen van verantwoording.
Victor den Bak: ‘De vergelijking van een datastation met drinkwater is niet zonder reden. Een datastation stelt data met het grootste gemak beschikbaar wanneer dat nodig is. Je moet het natuurlijk goed inrichten zodat er geen zorgen zijn over leidingbreuken en overstromingen. En de eigenaar van de bron behoudt grip en regie. Hij bepaalt wie welke data mag inzien.’
Omkering van de processen in gegevensuitwisseling wordt volop aangejaagd door Europa. De nieuwe ‘Digital Decade’-strategie van de EU koppelt de nieuwste technische mogelijkheden aan de democratische waarden van de Europese Unie.
Victor den Bak: "Samen met het Zorginstituut realiseren we bij Visma Connect een kant-en-klare en toekomstvaste oplossing. Het Zorginstituut heeft met dit voorbeeldproject ook een duidelijke gidsfunctie. Men laat zien hoe je als overheidsorganisatie de databehoefte op een compleet nieuwe manier kunt inrichten." De nieuwe methodiek wordt, stelt Den Bak, dé standaard in meer sectoren dan de zorg alleen.
"Dit speelt overal waar gegevens over de grenzen van organisaties worden uitgewisseld. Neem een onderwerp als duurzaamheidsrapportages, waarbij bijvoorbeeld de CO2-uitstoot van het ene bedrijf toegerekend moet worden aan het andere bedrijf en dus gedeeld moet worden. Dit bedrijf moet op zijn beurt ook weer de CO2-uitstoot ter beschikking stellen aan weer een ander bedrijf. En als je dan bedenkt dat grote bedrijven duizenden leveranciers en klanten hebben en dat informatie niet bij de verkeerde partijen terecht mag komen, dan begrijp je dat we echt op zoek moeten naar andere manieren van informatie delen.
En duurzaamheidsinformatie is breder dan alleen CO2-uitstoot. Want als je bedrijven echt goed wilt kunnen beoordelen op het onderwerp ‘duurzaamheid’, dan moet je ook alles weten over het energieverbruik, de veiligheid op de werkvloer, een leefbaar loon, noem maar op. Die verscheidenheid aan data en bronsystemen ontsluiten, dat is de uitdaging."